Trong công cuộc đấu tranh hiện nay để có Tự Do,Dân Chủ và Nhân Quyền chúng ta chọn phương thức Bạo Động hay Bất Bạo Động?.
Long Điền.
Để phân tích và chọn lựa phương thức Bạo Động hay Bất Bạo Động trong đấu tranh giải thể chế độ Cộng san độc tài và đòi lại quyền tự quyết của toàn dân, đòi Dân Chủ,Nhân Quyền cho dân Việt ,theo tôi thiển nghĩ chúng ta phải định nghiã danh từ Bạo Động và Bất Bạo Động xuyên qua các cột mốc lịch sử.
I) Định Nghiã :Bạo động(bạo loạn) và bất bạo động: Đấu tranh bất bạo động (1) là một hình thức đấu tranh không dùng vũ khí nhưng dùng số đông quần chúng và chính nghĩa của họ làm sức mạnh để áp lực và hóa giải một thế lực mạnh hơn gấp nhiều lần.
-Bạo=ngược ngạo làm loạn,bạo ngược=tàn bạo,ngược ngạo,bạo khách=trộm cướp, Từ Điển Hán Việt Nguyễn Tôn Nhan trang 622.
-Bạo chính=chính trị bạo ngươc (terrorisme,tyranie)bạo hành=hành vi dữ tợn(actions violentes) Hán Việt Từ Điển Đào Duy Anh trang 41.
-Bạo động là các hành động trái ngược với bất bạo động,có nghĩa là những hành động có tổ chức hay tự phát của một nhóm người dùng bạo lực hay vũ khí để chống lại một tổ chức khác,một chính quyền.Một cá nhân dùng bạo lực để hành động đạt mục đích của mình gọi là kẻ bạo hành.Nhóm người dùng bạo lực để giải quyết một vấn đề thì được gọi là kẻ phiến loạn,kẻ bạo loạn.
-Phiến loạn(rebel,insugent,mutineer)mang hàm ý xấu là làm phản( phiến động=xúi dục người làm phản,nhật úy sàm khẩu phiến=mỗi ngày sợ lời nói bậy lừa gạt) Hán Việt Từ Điển của Nguyễn Tôn Nhan trang 836.
-Đấu tranh bất bạo động (nhiều khi được biết tới như sức mạnh nhân dân, thách thức chính trị và cách mạng bất bạo động) là một phương pháp đấu tranh sử dụng hình thức phản đối tượng trưng, bất hợp tác và thách thức, nhưng không dùng bạo lực, để tạo ra sức mạnh trong các cuộc xung đột. http://vi.wikipedia.org/wiki/%C4%90%E1%BA%A5u_tranh_b%E1%BA%A5t_b%E1%BA%A1o_%C4%91%E1%BB%99ng
-Mahatma Gandhi (2) được coi như là người đầu tiên áp dụng thể đấu tranh này để giải phóng dân tộc Ấn Độ ra khỏi sự đô hộ của Anh mà dân Ấn không phải hy sinh một giọt máu nào cho sự độc lập của quốc gia họ. Đấu tranh bất bạo động cũng được biết đến từ cuộc nổi dậy của sắc dân da đen ở Mỹ, lãnh đạo bởi Tiến sỹ Martin Luther King và cũng đã được nhiều dân tộc trên thế giới áp dụng như tại các nước Đông Âu và hằng loạt các nước khác trong khối Liên Bang Xô Viết cũ, dẫn đến sự tan rã của Xô Viết .
-Một cuộc chiến võ trang chống bọn ngoại xâm , để tự vệ trước cường quyền áp bức không bị coi là bạo loạn mà được gọi chiến tranh bão vệ tổ quốc, cuộc chiến chống hôn quân (vua mù quáng,hung ác)chống kẻ bạo ngược.Tuy nhiên các vua chúa,hôn quân vẫn lạm dụng danh từ và tự cho mình có quyền làm việc tàn ác và họ vẫn gọi những người chiến sĩ vì đại nghĩa kia là phiến loạn.Ranh giới nầy rất mù mờ tùy theo quan điểm ,thế đứng của người viết sử mà sẽ là người trừ bạo hay là kẻ phiến lọan là tuỳ.
-Ngày nay cũng vậy trong khi nhiều chính phủ gọi cuộc nổi dậy của nông dân,công nhân là phiến lọan ,thì ngược lại báo chí Dân Chủ thì gọi họ là những nhà Cách Mạng với ý nghĩa kính trọng.Cũng như nhà cầm quyền Cộng sản Việt Nam luôn gọi người đấu tranh cho Tự Do,dân Chủ là bọn phản động,bọn phản loạn nhưng báo chí thế giới thì gọi họ là các nhà Dân Chủ,các nhà Phản Kháng,các tù nhân bị Cộng sản giam cầm thì được gọi là "Tù nhân lương tâm"
thí dụ : http://www.rfa.org/vietnamese/VietnameseNews/InternationalNews/City-in-central-china-rocked-by-violent-riots-residents-06202009123809.html Bạo động tại Trung Quốc
RFA 20.06.2009 Tại Trung quốc, cảnh sát đang nỗ lực tái lập trật tự tại một thành phố thuộc tỉnh Hồ Bắc, sau khi xẩy ra hỗn loạn và bạo động từ hôm thứ tư.
http://nguyenqtrung86.wordpress.com/2009/06/16/nh%E1%BB%AFng-cau-h%E1%BB%8Fi-th%C6%B0%E1%BB%9Dng-g%E1%BA%B7p-v%E1%BB%81-d%E1%BA%A5u-tranh-b%E1%BA%A5t-b%E1%BA%A1o-d%E1%BB%99ng/ Những câu hỏi thường gặp về Đấu tranh Bất bạo động
Đấu tranh bất bạo động có thể bao gồm:
1. Hành động không tuân thủ: Tức là người tham gia đấu tranh có thể từ chối thực hiện những việc mà họ vẫn thường làm, hoặc được trông đợi sẽ làm, hoặc bắt buộc phải làm theo yêu cầu của luật pháp.
2. Hành động cố ý thực hiện: Tức là người tham gia đấu tranh có thể thực hiện những việc mà họ thường không làm, hoặc không được trông đợi sẽ làm, hoặc bị cấm thực hiện; hoặc
3. Sự pha trộn của cả hai loại hành động trên
II)Các biện pháp của đấu tranh bất bạo động là gì?
Trả lời: Có vô số các biện pháp cụ thể cho đấu tranh bất bạo động hay còn gọi là “những vũ khí bất bạo động”. Gần 200 biện pháp đã được xác định cho tới ngày nay, và không nghi ngờ rằng nhiều biện pháp khác đang tồn tại và sẽ xuất hiện trong các cuộc xung đột tương lai.
- Các hình thức phản đối Bất Bạo Động: (tổng cộng có 198 hình thức khác nhau về Bất
Bạo Động)
http://aeinstein.org/organizations103a.html Tiếng Anh
http://www.aeinstein.org/organizationsVietFDTD.html Tiếng Việt
1. Diễn văn công khai
2. Thư phản đối hay ủng hộ
3. Tuyên ngôn bởi tổ chức hay định chế
4. Tuyên bố công khai có chữ ký
5. Tuyên ngôn buộc tội hay bày tỏ dự định
6. Thỉnh nguyện thư tập thể hay quần chúng
7. Khẩu hiệu, hí hoạ, và biểu tượng.
8. Biểu ngữ, bảng vẽ, và những phương cách diễn đạt phô bày
9. Truyền đơn, tài liệu ngắn [pamphlets], và sách vở
10. Báo và tạp chí
11. Băng thu, radio, và truyền hình.....
III) Công cuộc đấu tranh hiện nay tại Việt Nam mang màu sắc gì ?Bên Trung Hoa thời Tần Thủy Hoàng (3) là một hôn quân bạo chúa nhưng trước làn sóng nổi dậy của nông dân,sĩ phu thì Tần Thủy Hoàng gọi họ là thảo khấu,phiến lọan ,vua kế nghiệp là Tần Nhị Thế rất tàn bạo ,chỉ nối ngôi được 3 năm thì bị dân nổi dậy sát hại .
Cộng Sản Việt Nam cũng vậy, vừa cai trị độc ác,lại vừa ương hèn quỵ lụy trước ngoại bang(Trung Cộng)dâng đất dâng biển cho quan thầy chỉ mong được ngoại nhân giúp đở cho bọn chúng tiếp tục cai trị trên đầu trên cổ dân.Bọn đảng viên cao cấp thì ăn chia với Trung Cộng trong việc khai thác bauxit Tây Nguyên nên dù có hàng ngàn trí thức XHCN can ngăn chúng vẫn cho tiến hành khai thác!.Các đảng viên CSVN thì tự coi mình ở trên pháp luật,trên cả Hiến Pháp và luật pháp ,tội gì thì cũng do đảng xử (bao che )giơ cao đánh sẻ trong khi đó chúng hà khắc với toàn dân, đảng viên thì hối lộ tham nhũng từ trên xuống dưới đã bao năm nay mà chúng giả điếc làm ngơ.Mỗi tên trong Bộ Chính Trị hiên nay đục khoét công quỹ nên thủ đắc tài sản hàng trăm triệu mỹ kim,có tên còn có tài sản gởi ra nước ngoài hàng tỹ Mỹ kim trong khi dân tình đói khổ!
Cán bộ cấp huyện và xả thì tha hồ cướp đoạt đất đai,tài sản của dân ,nên hiện nay mỗi ngày hàng loạt dân oan hàng ngàn người lê la từ mọi chốn công quyền kêu cứu ,nhưng nào có được ai cứu xét!
A-Lập luận của nhóm Bạo Động:
-Trong tất cả các cuộc Cách Mạng áp dụng chủ nghĩa Cộng sản thì đại đa số đều chủ trương bạo động để "cướp"chính quyền,gây bạo loạn để tiêu diệt các đảng phái đối lập,gây bạo loạn để dể dàng kết nạp đảng viên.( điển hình là đảng Cộng sản Việt Nam đã áp dụng hình thức bạo động,cướp chính quyền năm 1945)
-Công cuộc đấu tranh ôn hoà Bất Bạo Động từ 34 năm qua cũng đã bị phê phán dử dội từ những người dân oan,từ những người bị Cộng Sản trù dập,những người mà cả gia đình tan nát,vợ con ly tán,gia sản bị chiếm đoạt thì cho rằng kêu gọi đấu tranh Bất Bạo Động là bất nhân,là bao che cho quân cướp.Theo họ cần phải bạo động để trả thù trước nhũng tai ương mà gia đình họ phải gánh chịu.
-Họ kêu gọi là làm sao phải có chuyển đổi phương thức đấu tranh từ Bất bạo Động sang hình thức Bạo Động thì mới mong Giải Thể được chế độ Công An trị nầy mà thôi!
-Lập luận của những dân oan,của những nhà tranh đấu quyết liệt là trước bọn bán nước hại dân mà kêu gọi Bất bạo Động là khóa tay người dân,nương nhẹ cho kẻ ác.
-Theo nhóm nầy thì phải kêu gọi toàn dân:ai có vũ khí gì thì dùng cái ấy.,có dao dùng dao,có súng dùng súng,khi cuộc khởi nghĩa đã nổi lên ở nhiều nơi thì toàn dân sẽ hưởng ứng để đồng lòng Nổi Dậy lật đổ bạo quyền,phải có chủ trương quyết liệt,cấp thời vì chúng ta không còn thời gian trước hiễm hoạ xâm lược của Trung Cộng đã gần kề!!!
-Chủ trương và hành động Bất Bạo Động rập khuôn theo ông Gandhi bên Ấn Độ không phù hợp với hiện tình của Việt Nam.
B- Lập luận của nhóm Bất Bạo Động:
-Để kiến tạo một xã hội Tự Do,Dân Chủ không cần hình thức bạo động gây đổ vở,thiệt hại tài sản quốc gia và nhất là gây thiệt hại nhân mạng vô ích.Hiện nay tuyệt đại đa số các quốc gia trên thế giới không ũng hộ giải pháp Bạo Động, đồng thời họ phê phán,lên án các cuộc đàn áp thô bạo của các chính phủ áp dụng đối với các cuộc phản kháng ôn hoà.
-Hình thức bất bạo động thảy đều được đại đa số các quốc gia Dân Chủ ủng hộ.Bởi vì sau khi đã áp dụng các biện pháp chế tài theo luật pháp quy định mà chưa lật đổ được chính phủ,chưa thay đổi được một chế độ thì luật pháp công nhận một biện pháp biểu lộ chống đối chính quyền bằng phương thức bất bạo động để thay thế chế độ cầm quyền tỏ ra bất lực,bất tài,gây thiệt hại cho quyền lợi đất nước.
-Đấu tranh để đem lại Dân Chủ ,Tự Do mà áp dụng hình thức áp đặt là bạo động,cướp chính quyền,dùng súng đạn để lật đổ chính quyền chứ không phải là do lòng dân đồng loạt đứng lên là sai, là không có chính nghĩa.( Điển hình là tại Việt Nam vì giải quyết bằng súng đạn,vì chạy theo chủ nghĩa Cộng sản Quốc tế nên sau 1975 có thống nhất đất nước nhưng không thống nhất lòng dân cho nên trong nước luôn xảy ra các phong trào đấu tranh của người dân đòi quyền tự quyết, đòi xóa bỏ chế độ độc tài, độc đảng).
-Dù gian khổ,lâu dài, đôi khi bị đàn áp dã man nhưng kết quả gần đây của thế kỷ 20 đã đánh dấu các cuộc đấu tranh Bất Bạo Động lật đổ chính quyền đã thành công mỹ mản tại nhiều quốc gia như: Ấn Độ,Liên Xô,Ba Lan,Tiệp Khắc,Hung Gia Lợi,Bulgary, Đông Đức,Nam Tư(gồm 19 quốc gia Đông Âu) và 16 nước chư hầu Liên Xô củ, Đông Timor v.v... Gọi là thành công mỹ mản vì sau khi lật đổ chính quyền ,các quốc gia áp dụng phương pháp Bất Bạo Động đã nhanh chóng phục hồi và hội nhập với các quốc gia Dân chủ Tự Do.Tuy nhiên sau khi độc lập cũng có một số thế lực Cộng sản muốn lôi kéo các nước Cộng Hoà non trẻ nầy trở về chủ nghĩa Cộng sản nhưng hiện nay vẫn chưa có quốc gia nào trở lại chế độ cộng sản độc tài và hiện có nhiều quốc gia đã có nền kinh tế tự do,phát triển vửng chắc so với các nước trên thế giới.
C-Các phản ứng nào không bị gán là bạo động:
1-Tất cả các cuộc võ trang chống lại ngoại bang xâm lược thảy đều có chính nghĩa và không bị xem là bạo động.(những cuộc kháng chiến chống Liên Xô và Trung Cộng của các nước bị đô hộ như Ba Lan,Hungary,Tiệp,Tây Tạng,Mông Cổ,Tân Cương (5) v.v...thảy đều được đại đa số các nước ũng hộ).
2-Các hành động võ trang lật đổ một chính phủ hay đòi chủ quyền nhưng vẫn được Liện Hiệp Quốc và hầu hết các nước công nhận như trường hợp Đông Timor(dành độc lập từ năm 1999),Cộng Hoà Ireland(dành độc lập từ 1921)
3-Nhưng các hành động võ trang sau đây không được LHQ công nhận và không được dư luận quốc tế ũng hộ : Nhóm Hổ Tamin (6),tổ chức khũng bố Al-quaida(7) và các tổ chức khũng bố khác.
IV) Kết luận :
Công cuộc đấu tranh cho một thể chế Dân Chủ ,Tự Do hiện nay không phải là tranh giành quyền lực,cũng không phải là để giành giật quyền lợi từ một nhóm nầy cho một nhóm khác hay cho một đảng khác.Mà đó là vì sự tiến bộ của Đất Nước,vì sự sống còn của cả đại khối Dân Tộc,vì thế hệ tương lai của dân Việt .Vì lẻ đó,nguyên tắc đấu tranh hiện nay phải do toàn dân quyết định chớ không phải do áp lực của súng đạn,của bạo lực(như thời 1945,1975 Cộng Sản đã dùng vũ trang để cướp chính quyền).
Quyết định sống còn ,thịnh vượng hay nô lệ ngoại bang là do toàn dân Việt Nam chọn lựa.Biện pháp đấu tranh cũng vậy ,là do toàn dân Việt quyết định,ngày nào mà toàn dân ta không còn chịu đựng nổi với chế độ hà khắc,quốc nạn tham nhũng, khiếp nhược trước ngoại bang của bè lủ Việt Gian Cộng sản thì họ sẽ tự động nổi lên lật đổ chế độ như cha ông ta đã từng làm trong lịch sử oai hùng suốt 4000 năm qua.
Xu hướng Dân Chủ Hoá toàn cầu là một tiến trình không thể đảo ngược được.Việt Nam chúng ta cũng vậy!!!
Long Điền 9.7.2009
Phần chú thích:
1- http://www.aeinstein.org/organizations98ce.html From Dictatorship to Democracy
http://www.aeinstein.org/organizations/org/FDTD.pdf
Author: Gene Sharp
ISBN: 1-880813-09-2
Published: 1993, May 2002, June 2003
http://www.aeinstein.org/organizationsVietFDTD.html
http://www.aeinstein.org/organizations/org/FDTD-Vietnamese.pdf tài liệu Đấu tranh Bất Bạo Động gồm 92 trang"Từ Độc tài đến Dân Chủ"
Tác giả: Gene Sharp
thuộc Học Viện Albert Einstein
toàn bộ bản văn "Đấu tranh Bất Bạo Động"bằng tiếng Anh và tiếng Việt.
2- http://vi.wikipedia.org/wiki/Mahatma_Gandhi Mahātmā Gāndhī còn gọi là ông thánh Cam Địa (2 tháng 10 năm 1869 – 30 tháng 1 năm 1948), nguyên tên đầy đủ là Mohandas Karamchand Gandhi (Devanagari: मोहनदास करमचन्द गांधी; Gujarati: મોહનદાસ કરમચંદ ગાંધી), là anh hùng dân tộc Ấn Độ, đã chỉ đạo cuộc kháng chiến chống chế độ thực dân của Đế quốc Anh và giành độc lập cho Ấn Độ với sự ủng hộ nhiệt liệt của hàng triệu người dân. Trong suốt cuộc đời, ông phản đối tất cả các hình thức khủng bố bạo lực và thay vào đó, chỉ áp dụng những tiêu chuẩn đạo đức tối cao. Nguyên lí bất bạo lực (còn gọi là bất hại) được ông đề xướng với tên Chấp trì chân lí (sa. satyāgraha) đã ảnh hưởng đến các phong trào đấu tranh bất bạo động trong và ngoài nước cho đến ngày nay.
3- http://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BA%A7n_Thu%E1%BB%B7_Ho%C3%A0ng Có những quan điểm cho rằng Tần Thủy Hoàng là một bạo chúa. Trong gần 40 năm ngồi trên ngai vàng, ông có nhiều hành động được cho là tội ác, đó là: Xây Vạn Lý Trường Thành, xây cung Lương Sơn , xây cung A Phong (hay A Phòng), đốt sách, chôn học trò và xây lăng mộ cho riêng mình.
4- http://www.bbc.co.uk/vietnamese/regionalnews/story/2007/06/070630_east_timor.shtml Đông Timor được độc lập kể từ 1999.
http://vi.wikipedia.org/wiki/%C4%90%C3%B4ng_%C3%82u 19 quốc gia Đông Âu giành độc lập:"sau những biến động to lớn ở Đông Âu và Liên Xô trong những năm 1988 - 1991, khi mà Đông Đức đã nhập vào trong Tây Đức qua cuộc thống nhất nước Đức, và trở thành một phần của Tây Âu và Khối Đông Âu đã bị tan vỡ và cùng theo với sự tan vỡ này, các liên minh trên tuyên bố tự giải thể"
http://vi.wikipedia.org/wiki/Li%C3%AAn_X%C3%B4 Liên Xô hình thành và tan rả gồm 16 nuớc chư hầu dành được độc lập.
Liên Xô – tiếng Nga: СССР; cũng gọi là Liên bang Xô viết (Советский Союз), tên đầy đủ là Liên bang Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Xô viết (tiếng Nga: Союз Советских Социалистических Республик (giúp đỡ•thông tin) , Soyuz Sovetskikh Sotsialisticheskikh Respublik) – là một cựu quốc gia chiếm phần lớn châu Âu và châu Á, tồn tại từ 30 tháng 12 năm 1922 cho đến khi chính thức tan rã và sụp đổ vào ngày 25 tháng 12 năm 1991. Đến giữa những năm 1980 nền kinh tế Xô viết đã bộc lộ những điểm yếu rất to lớn đang làm Liên Xô lạc hậu hơn nữa với các địch thủ tư bản chủ nghĩa, trong nền kinh tế tích tụ rất nhiều mâu thuẫn ảnh hưởng lớn lên xã hội và đó là nguyên nhân để Tổng bí thư Gorbachov tiến hành cải cách cải tổ (perestroika), cải cách đã thất bại và Liên Xô sụp đổ.
5- http://www.bbc.co.uk/vietnamese/world/2009/07/090706_xinjiang_violence.shtml Truyền thông nhà nước Trung Quốc cho hay ít nhất 140 người chết và hơn 800 người bị thương trong cuộc bạo động bùng phát tại thủ phủ khu tự trị Tân Cương là Urumqi.... Trung Quốc đã siết chặt kiểm soát tại Tân Cương và bác bỏ yêu sách đòi độc lập của người Uighur.
Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ từng cáo buộc Bắc Kinh vi phạm nhân quyền tại khu vực này.
6- http://www.voanews.com/vietnamese/2009-05-19-voa1.cfm Từ lâu nay Hoa Kỳ vẫn xem phe Hổ Tamil là một tổ chức khủng bố, nhưng trong những tuần lễ cuối cùng của cuộc chiến, các giới chức của Hoa Kỳ đã chỉ trích cả 2 phe.
Họ lên án phe Tamil trong khu vực tử thủ cuối cùng đã dùng thường dân làm bia đỡ đạn, và lên án phe chính phủ đã dùng súng lớn nã vào khu vực có nhiều người tỵ nạn này, mặc dù đã hứa là sẽ hạn chế.
http://www.voanews.com/vietnamese/2009-05-20-voa2.cfm Liên hiệp quốc, Hoa Kỳ, Trung Quốc, Nga và các nước khác hoan nghênh chiến tranh chấm dứt, và yêu cầu chính quyền Sri Lanka quan tâm đến số phận của sắc tộc Tamil và các thành phần thiểu số khác.
7- http://vi.wikipedia.org/wiki/Al-Qaeda Al-Qaeda đang tìm cách kích động phong trào Jihad (Thánh chiến) trên toàn cầu nhằm lật đổ các chế độ mà Al-Qaeda cho là thối nát và phản Hồi giáo tại các quốc gia Ả Rập và các nước Hồi giáo khác. Al-Qaeda muốn thay thế các chế độ nói trên bằng một nhà nước Hồi giáo duy nhất hoặc một đế chế được quản lý chặt chẽ bằng cái gọi là sharia.... Al-Qaeda được coi là một trong những phong trào dữ dội nhất, dai dẳng nhất trên thế giới hiện nay. Toàn bộ sức nặng của cuộc chiến chống khủng bố do Mỹ đứng đầu chủ yếu đè trực tiếp lên Al-Qaeda. Với sự kiện Mỹ tấn công Afghanistan, Al-Qaeda đã mất hầu hết các trại huấn luyện, các căn cứ hoạt động và đặc biệt là Bộ tư lệnh của họ tại quốc gia vùng Trung Á này. Hàng nghìn tay súng và nhiều thủ lĩnh Al-Qaeda đã bị tiêu diệt hoặc bắt giam. Tuy nhiên, cho đến nay, mạng lưới này vẫn chứng tỏ khả năng tiếp tục các đợt tấn công khủng bố mới.
http://vi.wikipedia.org/wiki/ETA ETA bị quy trách nhiệm của khoảng 800 người bị chết. Do đó, tổ chức này bị nhiều quốc gia coi là một tổ chức khủng bố. Chính phủ Tây Ban Nha nhiều lần yêu cầu ETA ngừng bắn để tiến hành đối thoại chính trị nhưng thường bị từ chối. ETA đã một lần tuyên bố ngừng bắn vào năm 1998 nhưng rồi lại phá vỡ bằng các cuộc đánh bom.
Ngày 24 tháng 3 năm 2006, ETA chính thức tuyên bố ngừng bắn vĩnh viễn. Sự kiện này đã mở ra một cách giải quyết mới cho cuộc xung đột ở Basque.
http://vi.wikipedia.org/wiki/L%E1%BB%B1c_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_V%C5%A9_trang_C%C3%A1ch_m%E1%BA%A1ng_c%E1%BB%A7a_Colombia lực lượng vũ trang Colombia bị Chính quyền Colombia, Hoa Kỳ, và Liên minh châu Âu, và các tổ chức khác, quy là tổ chức khủng bố vì những hành động của họ không chỉ chống lại chính quyền mà còn cả cư dân, môi trường thiên nhiên và cơ sở hạ tầng.
